تبیین موقعیت ژئوپلیتیک ایران

نویسندگان

عبدالوهاب خوجم لی

چکیده

چکیده موقعیت ژئوپلیتیک کشورها در طول زمان و تحت‏تأثیر عوامل مختلفی همچون جنگ­ها، انقلاب­ها، تحولات نظام بین­المللی و نظام جهانی و تغییر در موازنه­های قدرت همواره در حال تغییر و تحول می­باشد. ایران یکی از کشورهایی بوده است که ژئوپلیتیک آن در طول چهار دهه­ی گذشته دچار تغییر و تحولات زیادی شده است که علل آن را می­توان در طیف مختلفی از عوامل ژئوپلیتیک داخلی و خارجی جستجو کرد.  این مقاله با استفاده از روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و کتابخانه­ای به دنبال بررسی روند تغییر و تحولات موقعیت ژئوپلیتیک ایران در دوره­های قبل و بعد از انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی بوده است تا بتوانیم چگونگی و علل این روند را مورد واکاوی و بررسی ژرف­تر قرار دهد. استدلال منتج از مقاله­ی حاضر، این است که روند تحولات ژئوپلیتیک ایران بسیار سریع و در دهه­های اخیر بیشتر متأثر از روند تغییر و تحولات درونی جامعه­ی ایران و پتانسیل­های قدرت­زایی درونی بوده است و عوامل خارجی و بین­المللی نقش ثانویه را در این روند داشته­اند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تبیین ژئوپلیتیک سازه های رقابت در جنوب شرق ایران

بندر اقیانوسی چابهار به­ لحاظ ژئوپلیتیکی عرصه­ رقابت­هایی است که می­توان آنرا در دو مقیاس بررسی کرد. در مقیاس اول، پاکستان با توجه به تداخل حوزه­ سرزمینی جنوب شرق ایران، به دنبال بهره­برداری حداکثری از توانش­ها و امکانات دو ایالت سند و بلوچستان است. در مقیاس دوم، پاکستان بنابر رقابت­ها و تنش­های خود با هندوستان، بندرهای اقیانوسی هند از خط مرزی جنوب شرق تا جنوب که شامل ایالت­های گجرات تا کرالا ا...

متن کامل

جغرافیا، برساخت‌گرایی و تبیین برساخت‌گرایانه ژئوپلیتیک (معرفی رویکرد ژئوپلیتیک برساخت‌گرا)

ژئوپلیتیک به عنوان دانشی که ضلع سیاسی علم جغرافیا را تشکیل می‌دهد، در طول دوره‌های مختلف از مناظر و دیدگاه‌های مختلف بدان نگریسته شده است. از ژئوپلیتیک سنتی و نظریه‌های فردریک راتزل، هوفر و مکیندر، ماهان، اسپایکمن گرفته تا نظریه‌های کوهن و لاکوست و نهایتاً ژئوپلیتیک انتقادی و پست مدرن، هر کدام براساس اهداف و نحوه‌ی جهان‌بینی و تصورات خود، تأویلی خاص ارائه داده‌اند. اما آنچه باید مدّ نظر هر ژئوپلی...

متن کامل

تبیین تاثیر ژئوپلیتیک روسیه بر موقعیت این کشور در ساختار نظام بین الملل در قرن 21

روسیه بعد از فروپاشی در سال 1991، جایگاه خود به عنوان یک ابرقدرت را از دست داد. با این وجود، روسیه همچنان کشوری قدرتمند است و دارای بزرگ ترین سرزمین ها در جهان می باشد. روسیه دارای گستردگی بی نظیری می باشد؛ این بزرگ ترین کشور جهان به گونه ای در نقشه سیاسی جهان قرار گرفته است که پنج هزار مایل از شرق به غرب و در یازده منطقه زمانی قرار گرفته است. موقعیت جغرافیایی آن، این امکان را برای روسیه فراهم ...

15 صفحه اول

تحلیل موقعیت ژئوپلیتیک ایران اسلامی به‌عنوان سُکان‌دارِ قدرت منطقه‌ای در نظام جهانی

چکیده     موقعیت ژئوپلیتیکی کشورها در طول زمان تحت تاثیر عوامل مختلفی چون جنگ ها، انقلاب ها، تحولات نظام بین المللی همواره در حال تغییر و تحول می باشد. ایران یکی از کشورهای با اهمیت منطقه بوده است که طی چند دهه گذشته تغییر و تحولات عظیمی را تجربه کرده است که علل وقوع آن را می توان به عوامل ژئوپلیتیکی داخلی و خارجی بسط داد. بر هم خوردن نظام دو قطبی، سبب تغییر ماهیت ژئوپلیتیکی ایران و به...

متن کامل

تأثیر موقعیت ژئوپلیتیک بر راهبرد ملی (مطالعۀ موردی: جنوب شرق ایران)

بخش عمده‌ای از راهبرد ملی کشورها، تابعی از موقعیت ژئوپلیتیک آن‌هاست. با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، ژئوپلیتیک درون‌مایه‌ای اقتصادی شد. از این‌رو، کدهای ژئوپلیتیک کشورها ناگزیر از همراهی با تحولات اقتصادی در مقیاس محلی، منطقه‌ای و جهانی است. این دگرگونی در روی­آوردن کشورها به منطقه‌گرایی و همگرایی منطقه‌ای که عموماً جهت‌گیری اقتصادی داشته‌اند، مؤثر است. در دورۀ حاکمیت گفتمان دوقطبی، کشور ایران به...

متن کامل

ژئوپلیتیک شهری و تبیین مفهوم رقابت

گسترش شهرنشینی، توسعه فضایی و کالبدی و افزایش اهمیت و نقش‌ شهرها در عرصه‌های اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و... زمینه‌ساز توجه بیشتر و تلاش بازیگران برای به کنترل درآوردن فضاها و افزایش حوزه نفوذ، رقابت بازیگران و خلق مناظر و ریخت خاصی در شهرها شده است. گسترش و تنوع مسائل و بارز شدن نقش سیاست و قدرت در شهر هم در سطح ملی و هم بین‌المللی، موجب توجه جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک به فضاهای شهری و شکل‌گیری شا...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
فصلنامه تخصصی جنگ ایران و عراق

ناشر: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس

ISSN

دوره 11

شماره 44 2013

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023